Περιγραφή:
Ο ναός του Αγίου Νικολάου κοντά στη Λάρυμνα βρίσκεται σε κατάσταση ερείπωσης. Πρόκειται για τρίκογχο ναό με τριμερές ιερό και διευρυμένη τη δυτική κεραία. Στα δυτικά υπήρχε καμαροσκεπής νάρθηκας που έχει κατά το μεγαλύτερο μέρος καταρρεύσει. Η ιδιόρρυθμη κάτοψή του αποτελεί μοναδικό ίσως παράδειγμα στην βυζαντινή αρχιτεκτονική.
Η τοιχοποιία αποτελείται από μικρούς ημιλαξευμένους λίθους και πλίνθους. Τα παράθυρα έχουν πλίνθινα τόξα και παραστάδες, το περίγραμμά τους τονίζεται με οδοντωτές ταινίες και τα τύμπανά τους κοσμούνται με σκυφία. Ο τρούλος, που έχει καταρρεύσει, είχε πώρινο γείσο και ημικιονίσκους, ενώ τα παράθυρά του περιγράφονταν από οδοντωτές ταινίες ως τη γένεση του τόξου. Οδοντωτές ταινίες και ταινίες με κατακόρυφα τοποθετημένες πλίνθους που θυμίζουν μαιάνδρους κοσμούσαν τα οκτώ μέτωπα του τρούλου.
Το μνημείο με βάση μορφολογικούς συσχετισμούς χρονολογήθηκε από τον Χ. Μπούρα στον 12ο αι. Μια ακριβέστερη χρονολόγηση είναι αδύνατη λόγω της απουσίας γλυπτού διακόσμου, τεκμήριο της προφανούς έλλειψης οικονομικών μέσων κατά την ανέγερσή του.
Ελλιπέστατη ήταν επίσης η τοιχογράφηση του εσωτερικού, που είχε περιοριστεί σε τμήματα του ιερού βήματος και της πρόθεσης, ενώ κάποιες μεμονωμένες παραστάσεις προστέθηκαν εκ των υστέρων. Στη βόρεια κόγχη υπήρχε παράσταση του Θεόδωρου Καθαρινού, δωρητή της τοιχογραφίας, με τους Αγίους Θεόδωρο και Γεώργιο, συνοδευόμενη από αφιερωματική επιγραφή.
Συγγραφέας: Βασιλική Συθιακάκη, αρχαιολόγος
Υπηρεσιακή Μονάδα:
24η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
Λάρυμνα (Νομός Φθιώτιδος)
-->