Ο τουρισμός είναι ένας από τους κλάδους που θα κληθεί να σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος της οικονομικής κρίσης, και θα πρέπει να είναι έτοιμος να αξιοποιήσει και να προωθήσει όλους τους εναλλακτικούς τρόπους τουρισμού, οι οποίοι έχουν μεγάλη προοπτική ανάπτυξης στην περιοχή μας.
Καθώς η έννοια «αγροτουρισμός» είναι σχεδόν άγνωστη στην ευρύτερη περιοχή και υπάρχουν μόνο ελάχιστα φωτεινά παραδείγματα που μας κρατούν απλά μια μικρή φλόγα αισιοδοξίας για το μέλλον, η αρχή μπορεί να γίνει από μια άλλη μορφή τουρισμού που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στη Φθιώτιδα και είναι ο θρησκευτικός τουρισμός, ή ορθότερα εκκλησιαστικός τουρισμός.
«Σίγουρα ο όρος εκκλησιαστικός τουρισμός είναι καλύτερος, καθώς ενσαρκώνει το πνευματικό στοιχείο της θρησκείας μας και απευθύνεται κυρίως στους ομόθρησκούς μας», όπως εξηγεί ο πατέρας Τίτος, μέλος της Συνοδικής Επιτροπής για τον εκκλησιαστικό τουρισμό στην Κρήτη.
Πρέπει να αντιληφθούμε σύντομα την ανάγκη για τη σωστή προώθηση και ανάδειξη αυτού του είδους του τουρισμού μιας και έχουμε αξιολογότατη θρησκευτική ιστορία στην περιοχή της Φθιώτιδας με γνωστές, αξιολογότατες και ιστορικές μονές :
(Από τις σελίδες της ΟΘΡΥΣ-ΝΕΤ θα παρουσιάσουμε όλες τις Ιερές Μονές με ξεχωριστή αναφορά. Ακολουθεί σύντομη αναφορά από την ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος)
Ιερές Μονές Ανδρωαι:
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΓΑΘΩΝΟΣ
Η προφορική παράδοση αναφέρει πώς τό παλιό Μοναστήρι πού ασκήτευε ο όσιος Αγάθωνας έπαθε καθίζηση καί η εικόνα της Παναγίας εξαφανίσθηκε, γιά νά βρεθει σέ φωτόλουστη σπηλιά καί εκεί, κοντά στή σημερινή του θέση, νά κτίσει ο όσιος τό μοναστήρι περί τόν 14ο μέ 15ο αιώνα. Η Μονή μετά τήν κοίμηση του κτίτορος ονομάστηκε από τούς μοναχούς μονή του Αγάθωνος.
Πρώτος ιστορικός ερευνητής της Ιεράς Μονής Αγάθωνος ήταν ο Γ. Λαμπάκης, ο οποίος τοποθετεί τό Καθολικό στόν 15ο η 16ο αιώνα.
Πρώτος ιστορικός ερευνητής της Ιεράς Μονής Αγάθωνος ήταν ο Γ. Λαμπάκης, ο οποίος τοποθετεί τό Καθολικό στόν 15ο η 16ο αιώνα.
Τό Μοναστήρι βρίσκεται κοντά στήν Υπάτη σέ υψόμετρο 553 μ., στήν πλαγιά του όρους "Οίτη", μέσα σέ θαυμάσιο φυσικό τοπίο.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΝΙΤΣΑΣ
Τό Μοναστήρι της Παναγίας της Αντίνιτσας βρίσκεται στίς πλαγιές του όρους Όθρυς. Κατά τήν επικρατούσα άποψη τό προσωνύμιό της έχει σχέση μέ τήν αρχαία πόλη Αντινοίτισσα πού ίδρυσε στήν Όθρυ ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Αδριανός τόν Β΄ μ.Χ. αιώνα. Τό Μοναστήρι καταστράφηκε ολοσχερώς από τίς κατοχικές δυνάμεις τό 1944. Τό καθολικό πού καταστράφηκε ήταν ένα χάρμα οφθαλμών όπως υποστηρίζεται από τούς μελετητές. Ήταν αθωνικού τύπου, τετρακιόνιος σταυροειδής μετά τρούλλου. Ήταν τό αρχαιότερο Καθολικό Μονής μεταβυζαντινών χρόνων πού εμιμείτο τά αγιορείτικα καθολικά εχουν τόν Κωσταντινοπολιτικόν Σταυροειδή τύπον, μέ πλαγίους χορούς καί μικρά τρουλλωτά παρεκκλήσια δεξιά καί αριστερά του Ιερού Βήματος.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΛΕΟΥΣΗΣ ΞΥΝΙΑΔΟΣ
Στό χωριό Ξυνιάδα Δομοκού είναι κτισμένο τό Μοναστήρι της Παναγίας της Ελεούσης. Τό Μοναστήρι κτίσθηκε τό 1962 μέ θαυματουργικό τρόπο. Η εμφάνιση της Παναγίας σέ όραμα υπέδειξε στούς κατοίκους του χωριού σέ βάθος 1,50 μ. μέσα στό χωμα τήν εικόνα της πού φέρει τήν επιγραφή "Μήτηρ Θεου Ελεούσα". Η εικόνα φαίνεται νά ανήκει στήν εποχή της εικονομαχίας, διατηρείται σέ καλή κατάσταση παρά τήν επί αιωνες παραμονή της στό χώμα καί είναι τό μεγάλο κειμήλιο της Μονής. Στό σημείο της εύρεσης ανηγέρθη μικρός ναός. Η προσέλευση όμως πολλών προσκυνητών οδήγησε στήν θεμελίωση ενός μεγαλυτέρου ναού τό 1965 ο οποίος μέ τήν συμπαράσταση καί τήν υλική βοήθεια των χριστιανών, αποπερατώθηκε τόν Αύγουστο του 1966.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΜΕΝΩΝ ΒΟΥΡΛΩΝ
Γνωστό καί μέ τίς παραλλαγές "Μοναστήρι της Καρυάς" της " Αγίας" η " Αγία Σωτήρα" τό όμορφο αυτό Μοναστήρι βρίσκεται 4 χιλιόμετρα πάνω από τήν λουτρόπολη των Καμμένων Βούρλων σέ υψόμετρο 310 μ. μέσα σ΄ ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον μέ μιά εξαιρετική θέα.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΣΤΥΛΙΔΟΣ
Είναι ένα μεταβυζαντινό μνημείο, κτισμένο στίς μεσημβρινές υπώρειες του όρους Όθρυς, 4 χιλιόμετρα από τήν πόλη της Στυλίδας, πάνω σέ λόφο απ΄ όπου δεσπόζει στήν ευρύτερη περιοχή. Τό Καθολικό είναι αφιερωμένο στήν Μεταμόρφωση του Χριστού, η Μονή όμως είναι γνωστή ως του αγίου Βλασίου προσωνύμιο πού πηρε από τό αφιερωμένο παρεκκλήσιο. Ιδρύθηκε περίπου τό 1746, όπως μαρτυρείται από επιγραφή πού βρίσκεται στό εξωτερικό μέρος του τοίχου: "ΕΤΟΣ ΑΨΜΣ). Η ολοκλήρωσή της έγινε τό 1752 χρονολογία κατά τήν οποία αγιογραφήθηκε τό καθολικό σύμφωνα μέ τήν επιγραφή πού υπάρχει επάνω από τήν δυτική θύρα του Καθολικού.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤΥΛΙΔΟΣ
Τό Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου είναι κτισμένο στό όρος Όρθυς πιό ψηλά από τό Μοναστήρι του Αγίου Βλασίου κοντά στό χωριό Νεράϊδα. Τό πότε ακριβώς είναι κτισμένο δέν μας είναι γνωστό. Από μία επιγραφή πληροφορούμεθα ότι κτίσθηκε καί ιστορήθηκε ηγουμενεύοντος Παρθενίου ιερομονάχου καί Ανανίου ιερομονάχου, επισκοπεύοντος κυρίου Ανθίμου, δι΄ εξόδων Ιωάννου, Δημητρίου, Νικολάου, τό έτος 1753.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΔΙΒΡΗΣ
Σέ απόσταση 4 χιλιομέτρων από τήν κοινότητα Δίβρης καί σέ σημείο ερημικό του όρους Όθρυς είναι κτισμένο τό Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου. Τό καθολικό του παρουσιάζει έντονο αρχιτεκτονικό καί θρησκευτικό ενδιαφέρον, γι΄ αυτό έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο. Στήν ερημική αυτή τοποθεσία ασκήτευσαν κατά καιρούς διάφοροι Μοναχοί πού κατήγοντο από τό χωριό "Δίβρη".
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΤΡΑΓΑΝΑΣ
Αρχαία Μονή της Μεταβυζαντινής περιόδου διετηρήθη μέχρι τό έτος 1833. Τό Αρχαίο έγγραφο πού αναφέρει τήν υπαρξή της είναι ένα τουρκικό Ταπί του έτους 1611 σύμφωνα μέ τό οποίο ο Γεροσιδεράς κάτοικος του χωρίου Κουλάκα παραχωρεί τό μερίδιό του εκ των αγρών του στόν Ηγούμενο Ιωάννη Βλαγορίδη. Στά Γενικά αρχεία του Κράτους φυλάσσεται ο Φάκελλος της Μονής μέ πολλά έγγραφα των ετών 1608 μέχρι 1838, ο Κώδιξ της Μονής μέ τήν περιουσία της καί πολλά άλλα Τουρκικά έγγραφα.
Ιερές Μονές Γυναικείαι:
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΓΕΝΕΣΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΔΑΜΑΣΤΑΣ
Στίς βορεινές πλαγιές του Καλλίδρομου όρους σέ υψόμετρο 740 μ., 23 χιλιόμετρα μακρυά από τήν Λαμία είναι κτισμένο τό Μοναστήρι της Δαμάστας, μεταβυζαντινό κτίσμα. Τό τοπίο της Μονής είναι απαράμιλλο σέ φυσική ομορφιά καί μαγευτική θέα. Πολλές οι εκδοχές γιά τήν προέλευση του ονόματος της Μονής, επικρατέστερη φαίνεται όμως η εκδοχή ότι προέρχεται από τό "δαμάστρα". Η Παναγία δαμάζει τόν πόνο καί τά πάθη. Τό Μοναστήρι κάηκε πρίν από τά χρόνια της Επαναστάσεως του 1821. Ο ναός σώζεται ακέραιος σχεδόν καί εχει ιστορηθεί τό 1818, είναι δέ σταυροειδής μετά τρούλλου.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΔΑΔΙΟΥ ΑΜΦΙΚΛΕΙΑΣ
Σέ υψόμετρο 800 μ. καί πάνω από τήν Αμφίκλεια βρίσκεται από τό 1755 τό Μοναστήρι της Παναγίας της Γαυριώτισσας (από τό δένδρο γαύρος πιθανώς). Τό καθολικό είναι ναός ελλαδικού τύπου, επισκευασμένος, τρίκλιτος μέ ψηλό τετραγωνικό τρούλλο. Έχει θαυμάσιες τοιχογραφίες όχι όμως καλά διατηρημένες. Τό έτος 1756 αγιογραφήθηκε καί ανακαινίσθηκε ο ναός όπως μαρτυρεί εντοιχισμένη επιγραφή.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΛΕΣΙΝΑΣ
Στήν χερσόνησο της Αετολίμνης, ένα χιλιόμετρο έξω από τήν κωμόπολη της Μαλεσίνας, βρίσκεται τό Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου. Αφιερωμένο αρχικά στήν Παναγία καί από τόν 17ο αι. στόν Άγιο Γεώργιο. Τό Καθολικό έπαθε σημαντικές ζημιές μέ τούς σεισμούς του 1894. Διασώθηκε τό ιερό μ΄ έναν πλούτο άριστα διατηρημένων τοιχογραφιών, οι οποίες υπέστησαν νέες ζημιές τό 1950 μετά τήν κατάρρευση της στέγης. Από τό θαυμαστό τέμπλο του ιερού τό οποίο ήταν ξυλόγλυπτο, διασώθηκαν ορισμένα τμήματα. Ο ναός είναι ένα από τά μεγαλύτερα σέ μέγεθος μνημεία της μεσοβυζαντινής περιόδου.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΛΕΙΒΑΝΑΤΩΝ
Σέ όμορφο φυσικό, γεμάτο από πράσινο, περιβάλλον κοντά στήν κωμόπολη "Λειβανατες" σέ απόσταση 4 χλμ., είναι κτισμένο τό Μοναστήρι της Μεταμορφώσεως. Ανδρικό επί αιώνες, μετετράπη σέ γυναικείο τό 1977.
Κατά τά χρόνια της Τουρκοκρατίας είχε ένα μεγάλο αριθμό μοναχών καί μεγάλη κτηματική περιουσία καί δύναμη μέ αποτέλεσμα νά αποτελεί ένα σπουδαίο παράγοντα γιά τήν προστασία καί τήν βοήθεια των υπόδουλων χριστιανών. Τήν εκδικητική μανία των Τούρκων γνώρισε τό Μοναστήρι όταν εσφαγιάσθη κάποιος Τούρκος κοντά στό Μοναστήρι.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΥΛΩΝ
Βρίσκεται κοντά στό χωριό Μύλοι Πελασγίας, σέ υψόμετρο 600 μ. μέ μαγευτική θέα πρός τό Μαλλιακό κόλπο. Ο χρόνος ιδρύσεως της Μονής δέν είναι ακριβής, ανάγεται πάντως από έμμεσες παρατηρήσεις στούς μεσαιωνικούς χρόνους. Ο κτίτορας της Μονής είναι καί αυτός άγνωστος. Τό καθολικό πού σώζεται έχει υποστεί κατά καιρούς εξωτερικά καί εσωτερικά προσθήκες καί αφαιρέσεις. Μερικές από τίς τοιχογραφίες είναι του 17ου αιώνα, ενω εντοιχισμένο ανάγλυφο από λευκόλιθο ανάγεται στόν 12ο η 13ο αιώνα καί μας δίνει κάποια ιδέα της παλαιότητας του Μονυδρίου. Οι σπόνδυλοι των κιόνων πού βρίσκονται στήν αυλή γεννούν τό ερώτημα ύπαρξης παλαιών κτισμάτων στό σημείο αυτό η κοντά σ΄ αυτό.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΛΟΚΡΙΔΟΣ
Σέ υψόμετρο 720 μέτρων στήν βορειοανατολική πλευρά του Παρνασσού στήν κεντρική Λοκρίδα είναι κτισμένο τό Μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Απέχει 12 χιλιόμετρα από τήν Κάτω Τιθορέα. Η ανέγερση των κτισμάτων, όπως φαίνεται δέν ολοκληρώθηκε τήν ιδια εποχή. Η αρχαιολογική υπηρεσία συμπεραίνει ότι τό 1708 έγινε γενική επισκευή καί συμπλήρωση της οχυρώσεως. Τό Μοναστήρι έχει τά γνωρίσματα οχύρωσης των μεταβυζαντινών χρόνων. Τό Καθολικό της Μονής είναι ρυθμού Βασιλικής, ενω η εικονογράφηση έγινε από λαϊκούς ζωγράφους μέ τεχνοτροπία μεταβυζαντινής εποχής.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΣΠΑΡΤΙΑΣ
Ένα χιλιόμετρο από τό χωριό Σπαρτιά στίς πλαγιές ενός γραφικού λόφου είναι κτισμένο τό μικρό Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής. Η πρώτη θέση του ήταν νοτιότερα στή θέση "Μετόχι" (12ος η 13ος αιώνας) από τήν οποία μεταφέρθηκε άγνωστο πότε στή θέση "Σκηταριά" όπου ευρίσκεται σήμερα. Έκει βρέθηκαν από τυχαίες ανασκαφές κιβωτιόσχημοι τάφοι των ελληνιστικών χρόνων μέ κτερίσματα καί οστά. Τό καθολικό είναι σταυροειδούς βυζαντινού ρυθμού μετά τρούλλου.
Η αρχαία εικόνα της Αγίας Παρασκευής είχε τήν ένδειξη 810 καί ήταν τό πολυτιμώτερο κειμήλιο της Μονής.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΑΤΑΛΑΝΤΗΣ
Στίς πλαγιές του όρους "Χλωμός" σέ απόσταση 10 χλμ. από τήν Αταλάντη ευρίσκεται η Ιερά Μονή των Αγίων Αναργύρων, μεγάλο προσκυνηματικό κέντρο της Λοκρίδος. Ο χρόνος της ιδρύσεως της Μονής δέν είναι προσδιορισμένος. Από τό συναξάρι των δύο τοπικών αγίων, Οσίου Δαβίδ του Γέροντος καί Οσίου Σεραφείμ γνωρίζομε ότι εμόνασαν στή Μονή. Αρα τόν 16ο αιώνα πού έζησαν οι Όσιοι, η Μονή ήταν σέ ακμή. Όπως αποδεικνύεται από τίς ανασκαφές η Μονή είχε οχυρωματική μορφή μέ τεράστιο τείχος καί στή Βόρεια πλευρά του Καθολικού τά κελλιά των Μοναχών μέ πολλές στοές καί υπόγειες αίθουσες.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΜΕΛΙΤΑΙΑΣ
Τό Μοναστήρι βρίσκεται σέ υψόμετρο 800 μέτρων στήν περιοχή της αρχαίας Μελιταίας. Γιά τήν οικοδόμησή του μάλιστα χρησιμοποιήθηκαν υλικά από τό τείχος της Μελιταίας. Η Μονή κτίσθηκε κατά τήν περίοδο της Τουρκοκρατίας ενω τά κελλιά καί ο περίβολος της Μονής είναι κτίσματα των αρχών του 20ου αιώνος. Τό καθολικό είναι ρυθμού Βασιλικής μέ τρούλλο. Γίνονται σήμερα προσπάθειες γιά τήν ανακαίνιση καί συντήρισή του από τούς ευσεβείς κατοίκους της περιοχής καί τόν πολιτιστικό σύλλογο Μελιταίας. Τό 1917 ο Ηγούμενος Αμφιλόχιος Παπαδημητρίου από τή Δωρίδα έκτισε κελλιά καί τήν πύλη της δυτικής πλευράς. Τό σπουδαιότερο κειμήλιο της Μονής είναι ένας τετράγωνος ογκόλιθος πού στηρίζει τήν πλάκα της αγίας Τραπέζης, πού περιέχει χαραγμένο κείμενο συνθήκης μεταξύ Μελιταίων καί Πηρέων του 3ου π.Χ. αιώνος.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΟΜΒΡΙΑΚΗΣ
Σέ απόσταση 5 λεπτών από τήν κωμόπολη Ομβριακή ευρίσκεται η Ιερά Μονή του Αγίου Αθανασίου κτίσμα του 1565. Σύμφωνα μέ τό χρονικό της Μονης τό οποίο συνέγραψε ο Επίσκοπος Θαυμακού Αθανάσιος καί τό οποίο ανεύρε καί αντέγραψε δύο ημέρες πρίν πυρποληθεί η Μονή από τούς Τούρκους (4 Μαϊου 1897) ο αρχαιολόγος Ν.Ι. Γιαννόπουλος, η Μονή, πού πρίν ήταν Σκήτη, εκτίσθη υπό τινος Μοναχού Μετεωρίτου, Αθανασίου ονόματι τό έτος 1565. Ο Επίσκοπος Θαυμακού Ιάκωβος τό έτος 1619 εβελτίωσε τό κτιριακό συγκρότημά της καθώς επίσης καί τό έτος 1750 τό αυτό έπραξε καί ο Ηγούμενός της Δαβίδ. Ο νάρθηκας ιστορήθηκε μέ ωραίες τοιχογραφίες όπως μαρτυρεί έμμετρος επιγραφή του Επισκόπου Θαυμακού Ζαχαρίου τό έτος 1801.
Υπάρχουν επίσης στη Φθιώτιδα αξιόλογοι Ναοί όπως στην πόλη της Λαμίας οι ιεροί Ναοί:
Ι. Ν. Παναγίας Δέσποινας
Μεταγενέστερη Τρίκλιτος Βασιλική που χτίστηκε πάνω σε αρχαιότερη εκκλησία. Η άποψη αυτή στηρίζεται στην ύπαρξη αρχιτεκτονικών λειψάνων κορινθιακού κυανόκρανου και βυζαντινού θωρακίου που βρίσκονται σήμερα στη νοτιοανατολική αυλή της. Με αξιοθαύμαστο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Από βυζαντινή επιγραφή που σώζεται πληροφορούμαστε ότι φιλοτεχνήθηκε το 18 αιώνα.
Ι. Ν. Ευαγγελισμού
Ο Μητροπολιτικός Ναός της Φθιώτιδας που βρίσκετε στη καρδιά της πόλης της Λαμίας. Ιστορικό Εκκλησιαστικό Μνημείο όχι τόσο από πλευράς αρχαιότητας αλλά από πλευράς ιστορικής παρουσίας και διαφυλάξεως κειμηλίων πού έχουν σχέση με ολόκληρη τη Μητρόπολη Φθιώτιδος δύναται να χαρακτηρισθεί ο Μητροπολιτικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Λαμίας.
Ι. Ν. Αγ. Λουκά
Μέσα στο καταπράσινο δασύλλιο υπάρχει το εκκλησάκι του Αγ. Λουκά, πολιούχου της πόλης της Λαμίας. Μικρός ναός σταυροειδής χωρίς τρούλο που χτίστηκε ως ξωκλήσι το 1910. Έχει ιστορικό ενδιαφέρον για τις μνήμες των κατοίκων λόγω της σύνδεσής του με σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο Μνημείο από το Υπ. Πολιτισμού.
Ι. Ν. Παναγιάς Αρχοντικής
Στο μέσον της νότιας πλαγιάς του λόφου που βρίσκεται το Κάστρο, έχει κτισθεί κατά το 18 αιώνα. Αποτελεί το δεύτερο μετά το Κάστρο σε αρχαιολογική σημασία μνημείο. Οφείλει το όνομά της στους προύχοντες και άρχοντες της Λαμίας που εκκλησιάζονταν αποκλειστικά εκεί στο παρελθόν. Έχει χτισθεί πάνω σε παλιότερη εκκλησία που κάηκε. Ανοικοδομήθηκε το 1760 και φιλοτεχνήθηκε το 1762.