Το διεθνές φόρουμ κρατών που θα αναλάμβανε να επιλύει τα διεθνή προβλήματα, ώστε να μην εκτρέπονται οι περιφερειακές συγκρούσεις σε πολεμικές και να μη τείνουν να γενικεύονται, η Κοινωνία των Εθνών, έπρεπε να αποδείξει ότι δεν ήταν απλώς το αφηρημένο όραμα του εισηγητή της Προέδρου των ΗΠΑ Ουίλσον, ούτε το ένοχο άλλοθι των μεγάλων Δυνάμεων της εποχής. Η αποτελεσματική λειτουργία της Κοινωνίας των Εθνών ήταν μια πολιτική και ιστορική πρόκληση, στην οποία όφειλαν να ανταποκριθούν όλα τα κράτη μέλη, στο βαθμό των δυνάμεών τους. Η άρνηση των ΗΠΑ να μετάσχουν στην ΚΤΕ, η καθυστερημένη ένταξη τηςσοβιετικής Ρωσίας να ενταχθεί σε αυτήν ευνοούσαν ή δυσχέραιναν την κατάσταση.
Η δεύτερη πολιτική και ιστορική πρόκληση για τις μεγάλες Δυνάμεις, αλλά και όλα τα κράτη μέλη τηςΚοινωνίας των Εθνών, ήταν η τύχη της Γερμανίας και η θέση της στη μεταπολεμική κατάσταση πραγμάτων. Θα εξακολουθούσαν οι νικήτριες χώρεςνα ζητούν από τη Γερμανία να πληρώσει τις υπέρογκες για τον προϋπολογισμό της πολεμικές αποζημιώσεις; Με τι κόστος; Θα εξακολουθούσε και ως πότε η γαλλο-βελγική κατοχή της γερμανικής Ρηνανίας; Θαεξακολουθούσε και ως πότε η απαγόρευση συγκρότησης γερμανικού στρατού; Ποιες ήταν ή θα μπορούσε να είναι οι εγγυήσεις των γερμανικών συνόρων;
Η τρίτη ιστορική πρόκληση αφορούσε τις εκτεταμένες περιοχές του κόσμου που ανήκαν ως αποικίες, χώρες υπ εντολή, χώρες σε σφαίρες επιρροής κλπ. στις μεγάλες Δυνάμεις της εποχής. Θα εξακολουθούσε και με τι κόστος η
νεοϊμπεριαλιστική πολιτική της Βρετανίας και της Γαλλίας. Έτσι ακολούθησε ο Β'Παγκόσμιος πόλεμος...
Η εποχή του Μεσοπολέμου υπήρξε, ως γνωστών, μια ιδιαίτερα ταραχώδης ιστορική περίοδος για την Ελλάδα. Μεταξύ του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που κατέληξε για την ελληνική πλευρά στον ξεριζωμό του ακμάζοντος μέχρι τότε μικρασιατικού ελληνισμού, και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τον οποίο ακολούθησε ο Εμφύλιος, η χώρα βρισκόταν σε διαρκή αναζήτηση μιας σταθεροποίησης της εσωτερικής πολιτικής ζωής της, η οποία, όμως, ήταν δύσκολο να επιτευχθεί εξαιτίας πολλών συγκυριών.
Tο 1929, όταν το κραχ της Oυόλ Στριτ συγκλόνιζε τον κόσμο, ο Ξενοφών Zολώτας, τότε νεαρός καθηγητής Πολιτικής Oικονομίας, αναρωτιόταν αν υπήρχε οικονομική κρίση στην Eλλάδα. Tον επόμενο χρόνο η απάντηση ήταν αναμφίβολα καταφατική, ενώ με την εγκατάλειψη του κανόνα χρυσού από τη Bρετανία, το 1932, ο διοικητής της Tράπεζας της Eλλάδος Eμμανουήλ Tσουδερός δήλωνε ότι η κρίση είχε εισέλθει σε μια νέα, «δυσοίωνη» φάση. Oι παρατηρητές της εποχής αντιλαμβάνονταν πως η περίοδος 1929-32 αποτελούσε καμπή για τη χώρα. Η Eλλάδα αναγκάστηκε, εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης, να εγκαταλείψει την παραδοσιακή στήριξή της στις αγροτικές εξαγωγές, τα υπερπόντια εμβάσματα και τα εξωτερικά δάνεια και να στραφεί προς μια πολιτική αυτάρκους ανάπτυξης, θεμελιωμένης σε εντόπιες πηγές. Επίσης η αποσύνθεση της ανοιχτής διεθνούς οικονομίας άφησε την Eλλάδα σε θέση μικρότερης οικονομικής εξάρτησης από τον έξω κόσμο συγκριτικά με όσα ίσχυαν προηγουμένως. Tα πλεονεκτήματα αλλά και τα μειονεκτήματα αυτού του νέου τύπου ανάπτυξης είχαν γίνει πλέον φανερά τον Aύγουστο του 1936, όταν ο Iωάννης Mεταξάς επέβαλε τη δικτατορία του. Σε κοινωνικό επίπεδο, τα προβλήματα δεν ήταν λιγότερα. Η εγκατάσταση σε όλη τη μητροπολιτική Ελλάδα εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων (περίπου 1.500.000 άτομα), σηματοδότησε μεγάλες κοινωνικές και δημογραφικές ανακατατάξεις καθώς και αλλαγές στην οικονομία της χώρας. Η Ελλάδα, ως χώρα υποδοχής, έπρεπε να φροντίσει για τη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών (οικίες, σχολεία, νοσοκομεία, κλινικές κ.ά.) για την ομαλότερη –κατά το δυνατόν– ένταξη των προσφύγων στον κοινωνικό της ιστό. Η έλευση των προσφύγων και η εγκατάστασή τους, για αρκετό χρονικό διάστημα, σε πρόχειρα καταλύματα πυροδότησε, εκτός των άλλων προβλημάτων, και την έξαρση επιδημιών (λ.χ. της φυματίωσης). Το γεγονός αυτό καθιστούσε πλέον αδήριτη την ανάγκη οργάνωσης από το κράτος ενός ολοκληρωμένου συστήματος υγείας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το ζήτημα της περίθαλψης του πληθυσμού της χώρας, ο οποίος είχε αυξηθεί απότομα με την ένταξη σε αυτόν των νεοαφιχθέντων προσφύγων. Δεν είναι τυχαίο ότι, κατά τον Μεσοπόλεμο, η κρατική μηχανή αναλαμβάνει για πρώτη φορά (δεκαετίες του 1920 και του 1930) πρωταγωνιστικό ρόλο –και όχι απλώς επικουρικό της ιδιωτικής πρωτοβουλίας (όπως ίσχυε μέχρι τότε)– δράσης για την οργάνωση κρατικών θεραπευτηρίων και ευρύτερου κρατικού συστήματος υγείας (π.χ. ίδρυση κρατικών σανατορίων και θεραπευτηρίων, κρατικών νοσοκομείων και κλινικών, οργάνωση του Ιδρύματος Κοινωνικής Ασφάλισης (ΙΚΑ), το οποίο διέθετε αρκετές κατά τόπους υγειονομικές υπηρεσίες περίθαλψης, όπως θεραπευτήρια ή αγροτικά ιατρεία, κ.ά.).
Επιμέλεια : Καρέλης Δημήτρης
Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΙΑ