Η Ελάτεια, κωμόπολη του νομού Φθιώτιδας και έδρα του ομώνυμου δήμου ως την 31-12-2010. Είναι χτισμένη στις πλαγιές του όρους Καλλίδρομον και βλέπει στην ανατολική πλευρά της κοιλάδας του Κηφισού, απέναντι από τον Παρνασσό. Ο πληθυσμός της Ελάτειας σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 2.470 κάτοικοι. Μέχρι το 1916 ονομαζόταν Δραχμάνι από τον Δραχμάν Αγά, που ήταν στην περιοχή κι έδωσε κατά την τουρκοκρατία το όνομά του οπότε μετονομάστηκε σε Ελάτεια, λόγω της αρχαίας Φωκικής πόλης, της Ελάτειας που βρισκόταν στην ίδια τοποθεσία, λίγο πιο βόρεια. Ερείπια της οποίας σώζονται μέχρι σήμερα.
Η αρχαία Ελάτεια
Η Ελάτεια ήταν μία από τις πιο σημαντικές πόλεις των Λοκρών που κρατούσε τα περάσματα(αρχαίο Ελατικό Πεδίο λεγόταν το στενό πέρασμα που ένωνε την αρχαία Νάρυκα, τις Θερμοπύλες και την Αρχαία Ελάτεια. Δρόμος που ακόμα υπάρχει στην περιοχή. Λόγω της θέσης της εξελίχθηκε στην σημαντικότερη πόλη των Λοκρών κι αργότερα των Φωκέων, όταν περιήλθε στην Φωκική Συμπολιτεία.
Άρθρο Νότα Κυμοθόη- Συγγραφέας. Σύμφωνα με την παράδοση που αναφέρει ο περιηγητής Παυσανίας η Ελάτεια πήρε το όνομά της από τον μυθικό βασιλιά Έλατο, γιό του Αρκάδα[2]. Μια άλλη εκδοχή είναι η θέση της. Είναι από το Ελάα-τει-α=ελιά υπάρχει εκεί(αρχαία Δωρική ερμηνεία, από την εποχή των διασωθέντων από τον κατακλυσμό Δευκαλίωνα και Πύρρα. Το πρώτο δέντρο που αντίκρισαν ήταν οι ελιές, στις πλαγιές του Καλλιδρόμου, όπως φαίνονταν από την κορυφή της Λιάκουρας. Εκεί λοιπόν πήγαν κι ίδρυσαν τον πρώτο Ναό, προς τιμή της Αθηνάς. Διότι η πόλη υπήρχε και πριν από τον Έλατο. Ο Έλατος ήρθε πολύ αργότερα. Η Ελάτεια βρίσκεται απέναντι από τον Παρνασσό και σε αυτήν ιδρύθηκε ο πρώτος Ναός της Αθηνάς, κόρης του Δία ο ναός της Κραναίας Αθηνάς, ερείπια του οποίου υπάρχουν βόρεια της πόλης, προς το μέρος του Ζελίου.
Άρθρο Νότα Κυμοθόη- Συγγραφέας. Σύμφωνα με την παράδοση που αναφέρει ο περιηγητής Παυσανίας η Ελάτεια πήρε το όνομά της από τον μυθικό βασιλιά Έλατο, γιό του Αρκάδα[2]. Μια άλλη εκδοχή είναι η θέση της. Είναι από το Ελάα-τει-α=ελιά υπάρχει εκεί(αρχαία Δωρική ερμηνεία, από την εποχή των διασωθέντων από τον κατακλυσμό Δευκαλίωνα και Πύρρα. Το πρώτο δέντρο που αντίκρισαν ήταν οι ελιές, στις πλαγιές του Καλλιδρόμου, όπως φαίνονταν από την κορυφή της Λιάκουρας. Εκεί λοιπόν πήγαν κι ίδρυσαν τον πρώτο Ναό, προς τιμή της Αθηνάς. Διότι η πόλη υπήρχε και πριν από τον Έλατο. Ο Έλατος ήρθε πολύ αργότερα. Η Ελάτεια βρίσκεται απέναντι από τον Παρνασσό και σε αυτήν ιδρύθηκε ο πρώτος Ναός της Αθηνάς, κόρης του Δία ο ναός της Κραναίας Αθηνάς, ερείπια του οποίου υπάρχουν βόρεια της πόλης, προς το μέρος του Ζελίου.
Το 374 π.Χ. ο Θηβαίος στρατηγός Πελοπίδας πολιόρκησε την Ελάτεια με στόχο να υποτάξει τους Φωκείς και να ελέγξει την διάβαση από την συμμαχική του Θεσσαλία στην Βοιωτία. Την άμυνα της Φωκικής πόλης ανέλαβε ο στρατηγός Ονόμαρχος και κατάφερε να σώσει την πόλη[3]. Το 346 π.Χ. η Ελάτεια καταλήφθηκε από τους Μακεδόνες του Φιλίππου. Ο Φίλιππός οχύρωσε την Ελάτεια και την χρησιμοποίησε ως βάση του για την εκστρατεία κατά των πόλεων της νότιας Ελλάδας. Μετά την αποχώρηση των Μακεδόνων η Ελάτεια απέκτησε πάλι τον κυρίαρχο ρόλο που είχε στην αρχαία Φωκίδα. Σύμφωνα με τις αναφορές του Παυσανία η Ελάτεια συνέχισε να αποτελεί σημαντική πόλη της περιοχής και κατά την Ρωμαϊκή εποχή [4].
Παραπομπές
↑ Πανδέκτης - Μετονομασίες
↑ Βικιθήκη Παυσανία Ελλάδος περιήγησις/Φωκικά, Λοκρών Οζόλων.
↑ Arxaiologia.gr, Άρθρο της Κατερίνας Τυπάλδου-Φακίρη
↑ Η αρχαία Ελάτεια
«Η Συγγραφέας Νότα Κυμοθόη, παρέχει αυτό από το βιβλίο της «ΕΛΑΤΕΙΑ-ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ» για τη ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ»
Επίσης οι φωτογραφίες είναι μια προσφορά της κ. Νότας Κυμοθόη, την οποία ευχαριστούμε θερμά γι αυτό, καθώς επίσης για το έργο της και την προσφορά της στον πολιτισμό
Ποίημα της κ. Νότας Κυμοθόη
«Ζωγραφίζω για παιδιά γιοφύρια πύρινα
Νάρχονται απ’ όλες τις μεριές της γης
Να χτίζουν πολιτείες στην καρδιά μου
Άλλο τρόπο δε βρήκα για να ιδώ τη ζωή
Παρά μονάχα γκρεμίζοντας τα φράγματα του πόνου
Δε θα θρηνήσω για εχθρούς που με πετροβολούν
Μικρός φαντάζει ο θάνατος απ’ τη ντροπή τους
Κι εγώ κρατώ καθάριο μέτωπο στη λάσπη»
Από το βιβλίο «Φως και Σκοτάδι» της Νότας Κυμοθόη
{Η Νότα Κυμοθόη είναι Ζωγράφος και Λογοτέχνις.
Στην Ελάτεια Λοκρίδος έμαθε τα πρώτα της γράμματα
Κι είχε την τύχη να έχει καλούς γονείς κι ευλογημένους Δασκάλους}