Το Μαρτίνο βρίσκεται στη Ν.Α. ημιορεινή πλευρά της Λοκρίδας του Νομού Φθιώτιδος επάνω σε τρεις λόφους. Έχει υψόμετρο 210μ. και απέχει 120 χιλ. από την Αθήνα. Η διαμόρφωση του εδάφους είναι ορεινή και το κλίμα πάρα πολύ καλό. Η κατοίκηση του ανθρώπου στην περιοχή σύμφωνα με το πανεπιστήμιο Αθηνών στον αρχαιολογικό Άτλα του Αιγαίου ανάγεται στην 2η με 3η χιλιετία π.Χ.
Αρχαία πόλη από την οποία προήλθε το Μαρτίνο είναι το παλιοχώρι του Μαρτίνου 800 μέτρα περίπου ΝΑ του σημερινού χωριού και ταυτίζεται με την αρχαία Βουμελιταία που πήρε το όνομά της από τον βόμβο των μελισσών (Ιεροκλής 5ος μ.Χ. αι). Υπήρξε πόλη της Οπουντίας Λοκρίδας με συμμετοχή στους πιο σημαντικούς σταθμούς της ιστορίας (Τροία, Θερμοπύλες, Αρτεμίσιο) και βρέθηκε σε ακμή τον 4ο-3ο π.Χ αι.
Στην νεότερη ιστορία από το Μαρτίνο προήλθαν τα χωριά Λάρυμνα, Λούτσι και Πύργος. Οι παλιότεροι γνωρίζουν ότι οι κάτοικοι της Λάρυμνας, του Λουτσίου και του Πύργου κατάγονται από το Μαρτίνο και ότι από αυτό έφυγαν στο τέλος του περασμένου αιώνα για να εγκατασταθούν σε αυτά. Πολλοί από τους γεροντότερους κατοίκους αυτών των χωριών έχουν γεννηθεί στο Μαρτίνο και έφυγαν από αυτό με τους γονείς τους σε μικρή ηλικία.
Τα όρια του Μαρτίνου τότε ήταν :
Σκορπονέρια – βόρεια πλευρά την Κωπαΐδας – σιδηροδρομικός σταθμός της Δαύλειας.
Στον αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους το Μαρτίνο έχει να δώσει στην πατρίδα μια λαμπρή νίκη στη Μάχη του Μαρτίνου στην καρδιά του χειμώνα του 1829. Στις 29 Ιανουαρίου του 1829 οι κάτοικοι του Μαρτίνου υπερασπιζόμενοι το χωριό σύσσωμοι με τους οπλαρχηγούς και τη χιλιαρχία του Βάσου Μαυροβουνιώτη κτίζοντας τους δρόμους και τις πόρτες των σπιτιών τους ταμπουρωμένοι έδωσαν τη μάχη συντρίβοντας τον Μαχμούτ πασά και αφήνοντας 300 νεκρούς και 3 πολεμικές τούρκικες σημαίες στους αιματοβαμμένους δρόμους του Μαρτίνου. Στις 29 Ιανουαρίου κάθε χρόνο τιμάται η επέτειος της μάχης με λαμπρή εορτή.
Σήμερα το Μαρτίνο ανήκει στο διευρυμένο δήμο ΟΠΟΥΝΤΙΩΝ με έδρα το Μαρτίνο και υπάγονται τα χωριά Μαρτίνο και Λάρυμνα με έκταση 129.534 τμ και πληθυσμό 4.326 κατοίκους.
Βιβλιογραφία:
- ΤΟ ΜΑΡΤΙΝΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΛΑΡΥΜΝΑ - ΛΟΥΤΣΙ – ΠΥΡΓΟΣ του Γ.Κ. Μίχα
- Λοκρικό Εικοσιένα – Η Μάχη του Μαρτίνου και η σημασία της, του Τριαντάφυλλου Δ. Παπαναγιώτου
- ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΑΙΑΣ Ο ΛΟΚΡΟΣ» , Ιστορικά κείμενα του Ν.Α. Μπάτσου
Πηγή: www.martino.gr