Ροβολιάρι, οικισμός (υψόμ. 800 μ.) του νομού Φθιώτιδας. Δοιηκητικά ανοίκει στον Δήμο Μακρακώμης και έχει 398 κατοίκους (2001).
Το ροβολιαρι ειναι κτισμενο απο τα πολυ παλια χρονια στο Β.Δ. τμημα του νομου Φθιωτιδας,στα συνορα της ομηρικης Φθιας και της αρχεγονης Δολοπιας των Αγράφων. Ακουμπάει τις πλατες του στα πανεμορφα Αγραφα και ροβολαει τα ποδια του στο δυτικο τμημα της Ορθρης.
Απεχει απο την Λαμια 50 Χμ περιπου (Εθνικος δρομος Λαμιας-Καρπενησιου.Εχει υψομετρο 750μ περιπου.Αποτελειται απο 4 συνοικιες:Αγ.Αποστολοι, Αλεξεικα,Μισιακ,Αγ.Γεωργιος
Το αρχεγονο Ροβολιαρι,βρισκοταν χτισμενο στο συνεχες τμημα του χωριου,οπου σημερα υπαρχουν απομειναρια ταφων και τειχων,στη θεση Λομπαρδα και Τσαγκαρακη.
Η ελλειψη γραπτων στοιχειων για το παλαιοτερο χωριο(Ροβολιας)οπωσδηποτε δυσχεραινουν την τεκμηριωση ιστορικης καταξιωμενης γνωμης.Βεβαια εχoντας στη διαθεση μας τον πλουτο των αρχαικων αντικειμενων και ολα τα μετεγενεστερα ειδη απο την Βυζαντινη εποχη,τα χρονια της τουρκοκρατιας και την μετεπαναστατικη του 1821 περιοδο,καθως και ολα τα ειδη του λαικου πολιτισμου της Ροβολιαριτικης κοινωνιας των 2 τελευταιων αιωνων μπορουμε ανεπιφυλακτα να διατυπωσουμε τα παρακατω ιστορικα συμπερασματα :
1.Το χωριο μας λειτουργουσε ως οικισμος απο τα προχριστιανικα χρονια στη θεση Καστρο Αγ.Παρασκευης-Λομπαρδα-Τσαγκαρακη,αγνωστο με ποια ονομασια.
2.Το χωριο μας εξακολουθει να υπαρχει στα χρονια της Βυζαντινης αυτοκρατοριας εχοντας στην περιμετρικη του ακτινα και καποιους μεμονωμενους μικροοικισμους οπως: τον Αυλουβα,του Φωτη το μποστανη,τα Λιτα,τα Σεληνα,τα Πιπιλια και τα Κατιφιλια.
3.Μεσα στα χρονια της τουρκοκρατιας το χωριο Ροβολιαρι λειτουργουσε ως σφρυγιλη και ακμαζουσα κοινοτητα,δεχομενη τις επιδρασεις απο την γειτονικη περιοχη των Αγραφων.
4.Τα παμπαλαια εκκλησιαστικα ειδη και τα 2 παμπαλαια βιβλια τυπωμενα το 1603 στην Ενετια της Ιταλιας.
5.Η ομολογια και η καταγραφη του Ροβολιαριου στον πινακα πολιτοχωριων,απο τον Γαλλο περιηγητη Πουκεβιλ το 1810 φανερωνει οτι το χωριο μας ηταν ενα μεγαλο κεφαλοχωρι με 3 πολυανθρωπες συνοικιες την εποχη αυτη.
6.Αρκετα γραπτα εγγραφα εχουμε στην συνεχεια μετα την επανασταση του 1821 οπως:α)τον πινακα με τα ονοματεπωνυμα των συγχωριανων μας αγωνιστων στην επανασταση του 1821. β)τον πινακα με τα ονοματεπωνυμα των "εν αιχμαλωσια διαβιουντων" Ροβολιαριτων μετα το 1821. γ)μητρωο αρρενων της κοινοτητας Ροβολιαριου απο το 1821-1830. δ)τις εγγραφες αδειες γαμου.
7.Εγγραφα απο το 1838-1854 διπλοτυπα πληρωμης φορου προς τον δημο Βαρημποπης Μακρακωμης για ολα τα κεφαλια οικοσιτων ζωων καθως και φορο για παραγωμενα γεωργικα ειδη στο χωριο μας.
8.Τα παλαια νομισματα που βρεθηκαν κατα καιρους στη περιοχη Ροβολιαριου,αποτελουν σημαντικη μαρτυρια πως το χωριο μας ηταν πραγματι καποιος οικισμος.Στον Αυλουβα εχουν βρεθει νομισματα απο την εποχη του Φιλλιπου της Μακεδονιας.
9.Οι πολλες εκκλησιες και οι διαφορες παλιες εικονες που περισυλλεξαμε αποτελουν ιστορικα στοιχεία απο τους προηγουμενους καιρους που δρουσε και δημιουργουσε τουτη η κοινωνία.
Πηγή: http://www.panoramio.com/photo/19735328