Μύρισαν Χριστούγεννα και όλα τα ελληνικά σπίτια στολίζονται με ένα Χριστουγεννιάτικο δέντρο γεμάτο λαμπιόνια και χρυσοποίκιλτες μπάλες και αγγελάκια. Που έχει όμως τις ρίζες του το έθιμο αυτό?
Το στόλισμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου τόσο για εμάς τους μεγάλους όσο και για τα παιδιά είναι η ουσία των Χριστουγέννων. Το έθιμο όμως αυτό ήρθε στην Ελλάδα από τους Βαυαρούς και για πρώτη φορά στολίστηκε δέντρο στα ανάκτορα του Όθωνα το 1833. Από το Β’ παγκόσμιο πόλεμο και μετά το δέντρο με τις πολύχρωμες μπάλες και τα φωτάκια του μπήκε σχεδόν σε όλα τα ελληνικά σπίτια.
Στη χώρα μας “πρόδρομος” του χριστουγεννιάτικου δέντρου θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν το χριστόξυλο.. Επρόκειτο για ένα γερό και χοντρό ξύλο από αχλαδιά, αγριοκερασιά ή κάποιο άλλο αγκαθωτό δέντρο.
Οι πρόγονοί μας προτιμούσαν τα αγκαθωτά δέντρα γιατί, κατά τη λαϊκή παράδοση, απομάκρυναν τα δαιμονικά όντα και τους καλικάντζαρους μακριά από το σπίτι. Οι χωρικοί τοποθετούσαν το χριστόξυλο στο τζάκι του σπιτιού την παραμονή των Χριστουγέννων με σκοπό να καίει συνέχεια στη φωτιά από τα Χριστούγεννα μέχρι και τα Φώτα. Η φωτιά έπρεπε να είναι αναμμένη για δυο λόγους: για να ζεσταίνεται η Παναγία και ο Χριστός στην κρύα σπηλιά της Βηθλεέμ, αλλά και για να μένουν έξω από το σπίτι οι καλικάντζαροι, που εκείνες τις “αβάφτιστες ημέρες” τριγύριζαν πάνω στη γη γεμάτοι πονηριά.
Πριν ο άντρας του σπιτιού φέρει το χριστόξυλο στο σπίτι, κάθε νοικοκυρά φρόντιζε να έχει καθαρίσει καλά το σπίτι και με ιδιαίτερη προσοχή το τζάκι, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθάριζε επιμελώς ακόμη και την καπνοδόχο, για να μη βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι. Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, όταν όλη η οικογένεια ήταν μαζεμένη γύρω από το τζάκι, ο νοικοκύρης του σπιτιού άναβε την καινούρια φωτιά και έβαζε στην πυροστιά το χριστόξυλο, με ευχή όλων να αντέξει για όλο το δωδεκαήμερο των γιορτών.
Η νοικοκυρά μετά το τέλος των γιορτών κρατούσε τη στάχτη των ξύλων, γιατί θα προφύλασσε το σπίτι και τα χωράφια από κάθε κακό. Την ημέρα των Φώτων τη σκόρπιζε γύρω απ’ το σπίτι, τους στάβλους και τα χωράφια.
Αυτές τις Άγιες μέρες τα σπίτια όλων γεμίζουν με μυρωδιές από κουραμπιέδες, μελομακάρονα, δίπλες και μπακλαβάδες και κάπου εκεί κοντά σε ένα παράθυρο του σπιτιού μας το Χριστουγεννιάτικο δέντρο συντροφεύει την οικογένεια και προκαλεί συναισθήματα αγαλλίασης, χαράς και κατάνυξης για τις μέρες που διανύουμε και προμηνύουν ένα καλύτερο αύριο! Ας στολίσουμε λοιπόν και φέτος τα σπίτια μας και ας κάνουμε όλοι μαζί την ευχή το 2012 να είναι μια καλύτερη χρονιά για όλους μας γιατί πάντα στο βάθος του τούνελ υπάρχει φως!
Α και μην ξεχάσετε παραμονή Χριστουγέννων δίπλα στον Χριστουγεννιάτικο δέντρο σας να καλωσορίσετε τους λιλιπούτειους φίλους μας για να σας πουν τα κάλαντα, να γεμίσουν το σπιτικό σας με χαρούμενες φωνούλες και να σας φέρουν γούρι!
Καλήν εσπέραν άρχοντες,
αν είναι ορισμός σας,
Χριστού καλου και αγαθου την Θείαν γέννησιν,
να πω στ' αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον,
εν Βηθλεέμ τη πόλη,
οι ουρανοί αγάλλονται,
χαίρει η φύσις όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται,
εν φάτνη των αλόγων,
ο βασιλεύς των ουρανών,
και ποιητής των όλων.
Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι,
το Δόξα εν υψίστοις,
και τούτο άξιον εστί,
η των ποιμένων πίστις.
Εκ της Περσίας έρχονται,
τρεις μάγοι με τα δώρα,
άστρο λαμπρό τους οδηγεί,
χωρίς να λείψει ώρα.
Φτάνοντας στην Ιερουσαλήμ,
με πόθο ερωτούσι,
πού εγεννήθη ο Χριστός,
να πάν να τον ευρώσι.
Δια Χριστόν ως ήκουσε,
ο βασιλεύς Ηρώδης,
αμέσως εταράχτηκε,
κι έγινε θηριώδης.
Διοτί πολλά φοβήθηκε,
δια την βασιλείαν,
μην του την πάρει ο Χριστός,
και χάσει την αξία.
Κράζει τους μάγους και ρωτά,
πού ο Χριστός γεννάται,
εν Βηθλεέμ ηξέρομε,
ως η Γραφή διηγάται.
Τους είπε να υπάγουσι,
και όπου τον ευρώσιν,
αφού τον προσκυνήσουσιν,
να παν να του ειπώσιν
Όπως υπάγει και αυτός,
για να τον προσκυνήσει,
με δόλο ως μισόθεος,
για να τον αφανίσει.
Βγαίνουν οι Μάγοι τρέχοντας,
και τον αστέρα βλέπουν,
φως θεϊκό κατέβαινε,
και με χαρά προστρέχουν.
Φτάνοντας εις το σπήλαιο,
βρίσκουν την Θεοτόκο,
και εβάστα στας αγκάλας της,
τον Άγιόν της Τόκο.
Γονατιστοί τον προσκυνούν,
και δώρα του χαρίζουν,
σμύρνα χρυσό και λίβανο,
θεό τον εφημίζουν.
Τη σμύρνα 'ναι ως άνθρωπον,
χρυσόν ως Βασιλέα,
και λίβανον 'ναι ως θεόν,
σ’ όλην την ατμοσφαίρα.
Αφού τον προσκυνήσασιν,
ευθύς πάλι μισεύουν,
και τον Ηρώδη μελετούν,
να πάνε για να εύρουν.
Άγγελος εκ των ουρανών,
βγαίνει τους εμποδίζει,
από άλλην οδό να πορευτούν,
αυτός τους διορίζει.
Και πάλι άλλος Άγγελος,
τον Ιωσήφ προστάζει,
εις Αίγυπτο να πορευτεί,
και εκεί να ησυχάζει.
Να πάρει και την Μαριάμ,
μαζί με τον υιό της,
γιατί ο Ηρώδης εζητεί,
τον τόκο τον δικόν της.
Μη βλέποντας ο Βασιλεύς,
τους μάγους να γυρίζουν,
στην Βηθλεέμ επρόσταξε,
παιδί να μην αφήσουν.
Χιλιάδες δεκατέσσερις,
σφάζουν σε μια ημέρα,
θρήνο κλαυθμό και οδυρμό,
είχε κάθε μητέρα.
Και επληρώθη το ρηθέν,
Προφήτου Ησαΐου,
ως και των άλλων προφητών,
και του Ιερεμίου.
Σ' αυτό το σπίτι που ηρθαμε,
πέτρα να μην ραγίσει,
και ο νοικοκύρης του σπιτιου.
χίλιους χρόνους να ζήσει.
Και αφού σας καληνυχτίσουμε,
πέστε να κοιμηθήτε,
ολίγον ύπνον πάρετε,
και ευθύς να σηκωθήτε.
Να βάλετε τα ρούχα σας,
εμορφα να ντυθήτε,
στην εκκλησία τρέξετε,
εκεί να πορευθήτε.
Να 'κούσετε με προσοχή,
όλην την υμνωδίαν,
του Ιησού μας του Χριστού,
γέννησιν την Αγίαν.
Και όταν θα γυρίσετε,
εις το αρχοντικό σας,
ευθύς τραπέζι στρώσετε,
βάλτε το φαγητό σας.
Και τον σταυρό σας κάνετε,
γευθήτε ευμφρανθήτε,
δώστε και κανενός φτωχού,
όπου το εστερήτε.
Δώστε και μας τους κόπους μας,
αν είναι ορισμός σας,
και ο Χριστός μας πάντοτε,
να είναι βοηθός σας.
...και του χρόνου..
Καλά Χριστούγεννα!!!
Κατερίνα Αντώνενα
