Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια έξαρση της εισαγωγής, διακίνησης και χρήσης μη εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων (φυτοφαρμάκων) με αποτέλεσμα να καταγράφονται ήδη σημαντικές ζημιές στις καλλιέργειες και με επιπτώσεις στην υγεία του χρήστη και του καταναλωτή. Με σκοπό την παροχή πληροφόρησης σχετικά με τα παράνομα φυτοφάρμακα είναι επιβεβλημένο να σας γνωρίσουμε τα παρακάτω:
Α. Ποια είναι τα παράνομα φυτοφάρμακα και πώς αναγνωρίζονται
1. Τα νόμιμα φυτοφάρμακα έχουν ετικέτα στην Ελληνική γλώσσα, που αναφέρει τον αριθμό έγκρισης, την εταιρεία κάτοχο της έγκρισης, τις οδηγίες χρήσης, τις προφυλάξεις που πρέπει να πάρει ο χρήστης, τις οδηγίες για περίπτωση ατυχήματος κλπ.
2. Το παράνομο φυτοφάρμακο είναι είτε σε λευκό μπουκάλι είτε σε μπουκάλι με ξενόγλωσση ετικέτα (συνήθως στη Βουλγαρική ή Τουρκική γλώσσα), εισάγεται είτε από παραγωγούς, είτε από «μεσάζοντες» Ελληνικής ή αλλοδαπής υπηκοότητας, χωρίς παραστατικά ή με παραστατικά που το περιγράφουν παραπλανητικά ως λίπασμα, παρακάμπτοντας τελωνεία και υπηρεσίες ελέγχου (εισαγωγή μη εργάσιμες μέρες και ώρες, απόκρυψη φορτίου στο πίσω μέρος εμπορευματοκιβωτίων, αποθήκευση σε ακατάλληλες αποθήκες μακριά από τα σημεία πώλησης κλπ.)
Με τα παράνομα φυτοφάρμακα, η ζημιά στην εθνική οικονομία είναι πολλαπλή: Δεν εισπράττονται οι απαραίτητοι δασμοί κατά την εισαγωγή τους, δεν εισπράττεται ο ΦΠΑ κατά τη διακίνηση τους, εταιρείες και καταστήματα εμπορίας φυτοφαρμάκων οδηγούνται στον οικονομικό μαρασμό και εκτίθενται σε μεγάλους κινδύνους οι χρήστες των φυτοφαρμάκων, το περιβάλλον και οι καταναλωτές των παραγόμενων προϊόντων.
Β. Ισχύουσα Κοινοτική και Εθνική νομοθεσία
Σύμφωνα με την Κοινοτική νομοθεσία, ένα φυτοπροστατευτικό προϊόν δεν διατίθεται στην αγορά ούτε χρησιμοποιείται αν δεν έχει αδειοδοτηθεί στο οικείο κράτος μέλος για το οποίο προορίζεται. Σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία (αρθρ.9 και αρθρ.10 του ν.4036/2012), οποίος εισάγει, παρασκευάζει προς εμπορία, εμπορεύεται, κατέχει, διαθέτει καθ' οιονδήποτε τρόπο, έστω και δωρεάν, ανταλλάσσει, μεταφέρει, χρησιμοποιεί ή διαφημίζει μέσα στη χώρα φυτοπροστατευτικό προϊόν για το οποίο δεν έχει χορηγηθεί άδεια διάθεσης στην αγορά ή η άδεια διάθεσης στην αγορά του έχει ανακληθεί ή δεν έχει χορηγηθεί άδεια παράλληλου εμπορίου ή δεν έχει χορηγηθεί άδεια πειραματισμού, έχει διοικητικές και ποινικές κυρώσεις και τιμωρείται με πρόστιμο από χίλια (1.000) έως τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ και φυλάκιση από τρεις (3) μήνες έως ένα (1) έτος».
Γ.Κίνδυνοι από τα παράνομα φυτοφάρμακα
Τα παράνομα φυτοφάρμακα είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία, για τις καλλιέργειες και η διακίνηση τους επιφέρει σημαντικές ζημιές στην εθνική οικονομία για τους παρακάτω λόγους:
1. Δεν έχουν ελεγχθεί και εγκριθεί στη χώρα μας, συνεπώς μπορεί να μην περιέχουν τη δραστική ουσία στην κατάλληλη συγκέντρωση (νοθευμένα) ή να μην έχουν τις κατάλληλες πρόσθετες ουσίες που προάγουν τον αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια τους η να περιέχουν επιβλαβείς για την υγεία προσμίξεις λόγω του μη ποιοτικού τρόπου παρασκευής τους. Για παράδειγμα, εξαιτίας της μειωμένης ποιότητας των παράνομων φυτοφαρμάκων είχαμε φέτος σημαντικές καταστροφές σε βαμβακοκαλλιέργειες στις περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας.
2. Τα παράνομα φυτοφάρμακα συνήθως δεν φέρουν ετικέτα στην Ελληνική γλώσσα. Συνήθως είτε βρίσκονται σε λευκά δοχεία χωρίς καμία ένδειξη είτε με ξενόγλωσση ετικέτα (συνήθως στη Βουλγάρικη ή Τούρκικη γλώσσα). Και στις δύο περιπτώσεις ο παραγωγός χρήστης των παράνομων φυτοφαρμάκων δεν γνωρίζει και δεν μπορεί να πληροφορηθεί για τις οδηγίες χρήσης, για τις προφυλάξεις, για το αντίδοτο σε περίπτωση ατυχήματος, κλπ.
3. Στις περιπτώσεις εκείνες όπου το παράνομο φυτοφάρμακο περιέχει δραστική ουσία που έχει απαγορευτεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάρχει ο κίνδυνος της απόρριψης φορτίων εξαχθέντων προϊόντων, λόγω ανεύρεσης υπολειμμάτων του παράνομου φυτοφαρμάκου και η προκαλούμενη δυσφήμιση των Ελληνικών προϊόντων. Επιπλέον ορισμένα από αυτά, όπως για παράδειγμα το paraquat (Gramoxone) ή το methomyl (Lannate) παρά την απαγόρευση τους από το 2007, ακόμη και φέτος το 2012, ευθύνονται για οξείες δηλητηριάσεις και θανάτους, με περιστατικά και στην Κρήτη, σύμφωνα με επίσημες ανακαινίσεις του Κάντρου Δηλητηριάσεων.
Δ. Υπάρχει δόλος στη διακίνηση τους:
Ο παραγωγός γνωρίζει ότι τα νόμιμα φυτοφάρμακα έχουν ετικέτα στην Ελληνική γλώσσα και αριθμό έγκρισης κυκλοφορίας από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ότι η μόνο υποχρέωσή του είναι η τήρηση των αναγραφόμενων επί της ετικέτας ενός φυτοφαρμάκου.
Επίσης γνωρίζει ότι τα ελεγμένα και εγγυημένα φυτοφάρμακα διακινούνται από καταστήματα εμπορίας γεωργικών φαρμάκων, τα οποία διαθέτουν Γεωπόνο που τους παρέχει όχι μόνον το φυτοφάρμακο αλλά και την απαιτούμενη τεχνική στήριξη.
Όταν κάποιος διακινεί, μεταφέρει ή προμηθεύεται ένα παράνομο φυτοφάρμακο, ο μόνος λόγος είναι γιατί έχει μεγάλη διαφορά στην τιμή και έτσι θα κερδίσει το παράνομο χρηματικό όφελος, καταστρατηγώντας τη νομοθεσία και εκθέτοντας σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, τις καλλιέργειες και την οικονομία.
Συνεπώς, και μόνον η ανυπαρξία ετικέτας ή η ύπαρξη ξενόγλωσσης ετικέτας στα παράνομα φυτοφάρμακα τεκμηριώνει τη γνώση του εμπλεκόμενου για το παράνομο φάρμακο και την απόλυτη ευθύνη του (διαπιστωθείσα παράβαση) που ήταν και η επιδίωξή του. Να προμηθευτεί φυτοφάρμακο που δεν επιτρέπεται στη χώρα μας αλλά είναι φθηνό και είτε δεν υφίσταται τιμολόγιο αγοράς (φοροκλοπή) είτε δεν υφίστανται δασμοί (δασμοκλοπή).
Κάνουμε έκκληση για την ευαισθητοποίηση όλων μας στο θέμα των παράνομων φυτοφαρμάκων και παρακαλούμε να καταγγείλετε κάθε παρόμοια περίπτωση που κα υποπέσει στην αντίληψή σας στην αρμόδια υπηρεσία (Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής τηλ. 2831343820-821-822).
-->