Όθρυς, το βουνό των
τιτάνων!
Ανάβαση στο
Γερακοβούνι (1727μ) 28/10/2013
Μέρα όμορφη, ηλιόλουστη, υπέροχη,
από τις τελευταίες του μικρού καλοκαιριού ή του «ινδικού καλοκαιριού» όπως λένε
οι Γάλλοι, κατά την Ελίζα.
Ο Χρήστος σίγουρα έχει ένα ιδιαίτερο
ενδιαφέρον για την Όθρυ. Έχει κάνει πολλές αναβάσεις, αλλά, όπως μας είπε, δεν
πήγε ποτέ στο Γερακοβούνι, στην κορυφή. Το είχε καημό. Καημό το είχα κι εγώ, ενώ
η Βάσω, με μια - δυο αρνητικές εμπειρίες στο παρελθόν, πάντα στέκονταν εμπόδιο
«για το παλιοβούνι». “Άμα τελειώσουν όλα τα βουνά της Ελλάδας, τότε θα ξανανέβω
στην Όθρυ”, έλεγε. Να που ανέβηκε·
κι επέστρεψε ξεκούραστη κι ευχαριστημένη αυτή τη φορά, μετά από μια πορεία εφτά
ωρών και ανάβαση σε τρεις κορυφές: Γκιούζι, Γερακοβούνι,
Σαπουνάς.
Η Όθρυς, το βουνό των τιτάνων και
του βασιλείου του Αχιλλέα, είναι το βουνό του τσαγιού και της ρίγανης, της
φτέρης και των πηγών με τα πλούσια νερά που αναβρύζουν - το χωριό Ανάβρα, η πηγή
«Ανάβρα» Νεράιδας - με τα απότομα φαράγγια και τα περίφημα
σπήλαια για τους σπηλαιολόγους, το βουνό της ελεύθερης
βοσκής.
Έχει πολλές προσβάσεις και μονοπάτια
λόγω του χαμηλού σχετικά υψομέτρου. Αυτή τη φορά ανεβήκαμε από το χωριό Νεράιδα
Στυλίδας. Η Νεράιδα αναφέρεται ως ένα μαγευτικό χωριό, γνωστό όχι μόνο για τη
φυσική του ομορφιά, αλλά και για τη φιλοξενία των κατοίκων του. Παλιότερα είχε
αρκετή κτηνοτροφία και τα καλοκαίρια τα κοπάδια ξεκαλοκαίριαζαν στα λιβάδια
Σαπουνά, Βουρλιά, Αρκουδοπούρνι και Δρίστελλα.
Στους πρόποδες της η Όθρυς έχει
πλούσια χαμηλή σχετικά βλάστηση, κυρίως με βελανιδιές, πουρνάρια και κέδρα. Στα
ψηλότερα έχει έλατα και μεγάλες εκτάσεις κατάφυτες με φτέρη. Στις πετρώδεις
κορυφές του ευδοκιμεί το τσάι του βουνού.
[Επιστολή με τίτλο "Λεηλασία -
καταστροφή του άγριου τσαγιού και άλλων βοτάνων στην Όθρυ" απέστειλε τον
Αύγουστο στην Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Δ/σης Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας κα Γερακούδη
η Εθελοντική Περιβαλλοντική Ομάδα "Εν Δράσει" κοινοποιώντας καταγγελίες και
διαμαρτυρίες πολλών κατοίκων της περιοχής].
Συνεχίσαμε πάνω από τη Νεράιδα το
χωματόδρομο, περάσαμε τη βρύση «Ανάβρα», που έχει μπόλικο νερό, και μια επίσης
πηγή με ποτίστρα και με στοιχεία υδραγωγείου. Αφήνουμε δεξιά την κορυφή
«Σαπουνάς» και συνεχίζουμε κατεβαίνοντας ελαφρά. Το αυτοκίνητο το αφήσαμε σε ένα
ξέφωτο ανάμεσα σε δύο ρεματιές, που κατεβαίνουν η μια από την κορυφή Μαυρίκα και
η άλλη από το Γερακοβούνι. Με πολύ κέφι ξεκινήσαμε εγκαταλείποντας «το θρόνο του
τσοπάνη», μια καρέκλα στο πουθενά. Χαράξαμε με το μάτι μια νοητή κατεύθυνση
βόρεια, βορειοανατολικά ανάμεσα σε μικρές ανοιχτωσιές, στο πλάι, απέναντι από
τον Σαπουνά και πάνω από τη χαράδρα, που κατεβαίνει προς την Παλιοκερασιά. Το
μονοπάτι - γιδόστρατα που
συναντήσαμε, αποδείχτηκε σωτήρια επιλογή, γιατί μας έβγαλε με άνεση στη ράχη,
ανεβαίνοντας ανάμεσα στα πουρνάρια.
Οι τουφεκιές των κυνηγών μας
ανησύχησαν. Η Βιβή έβγαλε τη σφυρίχτρα της. Νοιώσαμε το φόβο του άγριου ζώου,
που ζει διαρκώς έναν ανελέητο, αδυσώπητο, βάρβαρο και άνισο πόλεμο. Πόλεμο του
ανθρώπου με τη φύση. Παντού τα ίχνη του πολέμου, τα πεταμένα φυσίγγια, τα τζιπ
μεγάλου κυβισμού, αλλά κυρίως ο φόβος. Για μια στιγμή κανείς δε μιλάει· και
αποδείχτηκε ότι και οι τέσσερεις είχαμε την ίδια σκέψη. Πουλιά εξαφανισμένα, ζώα
που λουφάζουν τη μέρα και κινούνται μόνο τη νύχτα, μια φύση φοβισμένη,
πολιορκημένη, κλεισμένη μέσα στις φωλιές. Μικρά πουλιά φοβισμένα. Τα μεγάλα δεν
ξεμυτίζουν, αν δεν τα προγκίξει το ζαγάρι. Οι τουφεκιές ακούγονται συνήθως τρεις
μαζί, μην τους ξεφύγει ο εχθρός. Τέτοιο μίσος. Αδειάζουν όλη την καραμπίνα…
Η περιοχή του Άνυδρου, που σκοτώθηκε
πριν λίγες μέρες ο γνωστός Λαμιώτης από την ομοβροντία των συναδέλφων του
κυνηγών… για να μη τους ξεφύγουν τα αγριογούρουνα, είναι κοντά. Εννιά(9)
αγριόχοιρους, λέει, σκότωσαν εκείνη τη μέρα μόνο αυτοί οι εννιά, πριν γίνει το
κακό. «Επιτρέπεται το κυνήγι του αγριόχοιρου … με
δικαίωμα θήρευσης μέχρι τεσσάρων ζώων ανά ομάδα και έξοδο» αναφέρει η
υπουργική απόφαση. Σήμερα δεν κυνηγάνε γουρούνια, γιατί είναι Δευτέρα. Σήμερα
σειρά έχουν οι φάσες, οι πέρδικες, οι μπεκάτσες και ό,τι πετάει. Βιβή, τη
σφυρίχτρα!, να μη γίνουμε «θηράματα»…
Περάσαμε πάνω από τα λίγα έλατα
-δείγμα πως παλιά ετούτη η περιοχή ήταν δάσος ελάτης- και φτάσαμε στα πρώτα
ισιώματα, ανάμεσα σε πράσινες ρεματιές. Ανεβαίνοντας αφήσαμε δίπλα την
γκρεμισμένη κεραία και οδηγηθήκαμε στην κορυφή, στο Γκιούζι, με το τοπογραφικό
σημείο της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Η θέα είναι καταπληκτική.
Σε λίγο ήρθε και ο Γιώργος
Αρμυριώτης από την Παλιοκερασιά, ο τελευταίος γιδοβοσκός της Όθρης, όπως μας
είπε ο ίδιος. Αλλά πώς να μείνει κι αυτός; το γάλα που δίνει στον γαλατά είναι
απλήρωτο από πέρυσι. «Θα τα πουλήσω τα γίδια να πάω στην πόλη» μας είπε. Μας
«ξενάγησε» στην ευρύτερη περιοχή. Λύσαμε και την απορία μας σχετικά με τα πολλά
διάσπαρτα κόκαλα και τις κεφαλές των ζώων. Έντεκα γελάδια σκοτώθηκαν πέρυσι από
κεραυνό, είπε ο Γιώργος. Μια εικόνα καταθλιπτική και ψυχοπλακωτική. Νεκρή φύση,
όπως και ο ξερός κέδρος στην κορυφή ... Εικόνες ερημοποίησης, μια ακόμα
απειλή.
Κάτω ο Μαλιακός, ο Βόρειος Ευβοϊκός
και η μισή Ελλάδα ολόγυρα. Από την Δίρφυ και την Πάρνηθα, μέχρι τον Ελικώνα, τον
Παρνασσό, το Καλλίδρομο και την Κνημίδα, τη Γκιώνα, τα Βαρδούσια, την Οίτη, την
Γραμμένη Οξιά, την Καλιακούδα, το Βελούχι, τα Άγραφα, τον Θεσσαλικό κάμπο και το
Πήλιο. Τον Όλυμπο δεν τον είδαμε, δεν είχε καθαρό ορίζοντα.
Μας είπε για τα εντυπωσιακά σπήλαια
του βουνού. Στην Όθρυ, λόγω της σύστασης των πετρωμάτων της, έχουν δημιουργηθεί
πολλά σπήλαια. Είναι καταγεγραμμένα περίπου πενήντα. Η «Τιτανοσπηλιά» στους
Κωφούς, το «Τετράστομο» και η «Γκριζανότρυπα» στη Βρύναινα, η «Νεροσπηλιά» στους
Κοκκωτούς, η «Μεταξόλακκα» στο όρο Χλωμός στον Πτελεό, είναι
μερικά.
Ο Γιώργος μας έδειξε το Γερακοβούνι,
την ψηλότερη κορυφή, αρκετά μακριά, βορειοδυτικά· και μας κατηύθυνε πώς θα πάμε.
Χαράξαμε ξανά τη νοητή πορεία και συμφωνήσαμε στο χάρτη του μυαλού μας. Στόχος
μας να είμαστε σε 1,5 ώρα. Το κάναμε 2 ώρες. Στη διαδρομή συναντήσαμε τον κυνηγό
από τον Αλμυρό, που προσπάθησε να μας απογοητεύσει για την κορυφή, αλλά εμείς
δεν εμπιστευόμαστε τους κυνηγούς. Είμαστε σε άλλη συχνότητα. Πάντως τον
ευχαριστούμε, γιατί μας έδωσε νερό από την τραμπουζάνα του, που είχε στο τζιπ· και μας έσωσε. Δεν συναντάς εύκολα
πηγές σ’ αυτή την περιοχή και τα παγούρια στεγνώνουν γρήγορα…
Η διάθεση ανέβαινε όσο προχωρούσαμε
προς την κορυφή. Φαίνεται πως η ενέργεια του βουνού μας φόρτωσε με β-ενδορφίνη.
Τίποτα δεν μας σταματούσε. Εύκολο σχετικά το τελικό ανέβασμα, με πολλές
τραβέρσες και ένα οροπέδιο μακρινάρι. Η θέα φυσικά μας αποζημίωσε. Κάτω και
βόρεια η θέση που έπεσε το στρατιωτικό αεροπλάνο C130, το
1991, πριν 22 χρόνια, με τους 61 νεκρούς. Φαίνονται από μακριά απλωμένα τα
μνημεία - κενοτάφια, που έχουν στηθεί για κάθε παλικάρι.
Γενικά το βουνό έχει πολλά ίχνη
αγελάδων, παντού σβουνιές, παντού στράτες ζώων. Ένας απέραντος βοσκότοπος. Στο
παρελθόν σίγουρα φιλοξενούσε χιλιάδες ζώα, μικρά και μεγάλα. Τώρα πολύ λιγότερα
φυσικά. Σήμερα μπορεί να χαρακτηριστεί ως το βουνό της ελεύθερης βοσκής. Μη
ξεχνάμε ότι στην Ανάβρα(Γούρα) έχει πολλές κτηνοτροφικές μονάδες με ζώα κυρίως
ελευθέρας βοσκής.
Κατεβήκαμε αρκετά γρήγορα
συναντώντας το δασικό δρόμο κάτω από το διάσελο, που μας οδήγησε κατ’ ευθείαν
στο αυτοκίνητο. Βρήκαμε και το σκουλαρίκι της αγελάδας - το γνωστό στην
κτηνοτροφία ως «ενώτιο» - δώρο κι
αυτό της ΕΕ. Της έπεσε, αν δεν άφησε τα κοκαλάκια της στο
βουνό...
Στην επιστροφή ανεβήκαμε στο Σαπουνά
για να δούμε το ηλιοβασίλεμα. Ο Μαλιακός και ο Βόρειος Ευβοϊκός, το Δέλτα του
Σπερχειού, οι Λιχάδες Νήσοι και η Στρογγυλή στα πόδια μας. Όμορφες εικόνες με τα
γήινα χρώματα της δύσης, από τις πιο όμορφες της Στερεάς. Ο ήλιος
«βασιλεύει» κι η μέρα σώνεται… πάνω από την Καλιακούδα και τη
Γραμμένη Οξιά, αριστερά από το Βελούχι, σε ένα απίθανο θέαμα.
Στέφανος
Σταμέλλος
