Του Δημήτρη Β. Καρέλη
Μια ακόμη «άγνωστη» πτυχή της
ιστορίας της περιοχής του Δομοκού για τους επισκέπτες, δυστυχώς όμως ακόμη και
για τους ντόπιους, αναξιοποίητο όπως τα περισσότερα ιστορικά μνημεία στην
περιοχή, είναι και το «Στρογγυλόκαστρο» του Δομοκού.
Ένα Μεσαιωνικό φρούριο, που
σύμφωνα με την ιστορική έρευνα είναι Τούρκικο οχυρό, είναι όμως πιθανό να
κτίστηκε την περίοδο της Φραγκοκρατίας (1204-1218) από τους Φράγκους για να
χρησιμοποιηθεί ως παρατηρητήριο και φυλάκιο,
όπως προδίδει η θέση που επέλεξαν κατασκευαστές του. Το φρούριο φέρεται
να χτίστηκε από τον Τούρκο Ρασίφ-Πασσά, στις αρχές του 17ου αιώνα και
καταλάμβανε έκταση τεσσάρων περίπου στρεμμάτων.
Βρίσκεται τριακόσια περίπου μέτρα
νότια, πάνω από την πόλη του Δομοκού και σε δεσπόζουσα θέση σ’ ολόκληρη την
περιοχή, στην κορυφή που ονομάζεται «Στρογγυλό Κάστρο». Το ιδιαίτερο γνώρισμα
του Στρογγυλού Κάστρου είναι το ύψους 10 μέτρων στρογγυλό πυροβολείο στο βόρειο
τμήμα του, μέσα στο οποίο υπήρχε η αποθήκη πυρομαχικών, απ’ το οποίο πήρε
και τ’ όνομά του. Είναι χτισμένο με την άφθονη λευκή πέτρα της περιοχής και
αναφέρεται από δεκάδες περιηγητές του 17ου και 18ου αιώνα. Ο Γερμανός
αρχαιολόγος - περιηγητής του 19ου αι. Friedrich Stählin στην «Αρχαία Θεσσαλία»
(1924) αναφέρει: «Πριν ακόμη από αυτήν στα αριστερά, πάνω στην ψηλότερη κορυφή
(708 μέτρα) βρίσκονται τα ερείπια του μεσαιωνικού Στρογγυλόκαστρου». Ονομάζεται
και «κουτρουλό» κάστρο από τους κατοίκους της περιοχής και λέγεται ότι
επικοινωνεί, με υπόγειο σπήλαιο ή σήραγγα από το «κουδουνιστό πηγάδι» του
Δομοκού, με την αρχαία Πρόερνα (Γυναικόκαστρο) και την θέση «Βασιλότρυπα» στην
κορυφή του όρους Ναρθακίου πάνω απ’ το Νέο Μοναστήρι.
Είναι τουλάχιστο λυπηρό να μην
αξιοποιείται ο χώρος, ώστε να γίνει επισκέψιμος και να συντηρηθεί, με την
κατασκευή προσβάσιμου δρόμου και μικρού
χώρου στάθμευσης, ακόμη και χωμάτινης επιφάνειας λόγω μικρότερου κόστους, ώστε
να μπορούν όσοι επιθυμούν να το επισκεφθούν, έστω και κατά τους θερινούς μήνες.
Αρχίζουμε, όπως υποσχεθήκαμε, απ΄
τα πιο απλά όπως τα παραπάνω, για να γνωρίζουν οι πολίτες αλλά και να
αφυπνίζονται οι αρμόδιοι, όποιοι και να ’ναι.
Δημήτρης Β. Καρέλης
(Περισσότερα για το Δομοκό και τα
χωριά της περιοχής στο βιβλίο του «Ηγη που γεννήθηκε ο Έλληνας: Η ιστορία της Βόρειας Φθιώτιδας και τουΔομοκού»)
(Οι φωτογραφίες αποτελούν μέρος
του προσωπικού αρχείου του Δημήτρη Καρέλη)
