23 Ιανουαρίου 1878: Η πρώτη απελευθέρωση του Δομοκού από τους Τούρκους
Στις 21 Ιανουαρίου 1878 ο ελληνικός στρατός εισβάλει στη τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία, υπό τις διαταγές του Αντιστράτηγου Σκαρλάτου Σούτσου και στις 23 Ιανουαρίου απελευθερώνει τη πόλη του Δομοκού, δίνοντας την πρώτη και τελευταία ατυχώς, νικηφόρο μάχη κατά τού Τουρκικού στρατού, σ’ εκείνο τον απελευθερωτικό αγώνα…
«Τον απελευθερωτικό αγώνα στην περιοχή Δομοκού το 1878, υπαγόρευσαν οι συγκυρίες της εποχής εκείνης. Τα αντάρτικα σώματα της ελεύθερης και υπόδουλης πατρίδας κινήθηκαν, με καλύτερη αυτή τη φορά προετοιμασία, αρτιότερη οργάνωση και προσεκτικότερο συντονισμό ενεργειών, ώστε ν’ αποφευχθούν οι αποτυχίες του παρελθόντος. Έγιναν σπουδαίες μάχες στη θέση «Στενά Λιθάρια» έξω από το Δομοκό, την Ομβριακή και αλλού, απ’ όπου εξεδιώχθησαν οι Τούρκοι.
Ο οπλαρχηγός Φούντας, έβαλε φωτιά στο χωριό Πασαλί, κοντά στην Αγόριανη. Ένα επαναστατικό σώμα, όμως, εγκλωβίστηκε από τους Τούρκους, στη Βαρδαλή και οι ηρωικοί εκείνοι άντρες μη βρίσκοντας άλλον τρόπο διαφυγής, αντί να παραδοθούν, προτίμησαν να σκοτωθούν πολεμώντας.
Η δραστηριότητα εκείνη των επαναστατικών σωμάτων στην Ήπειρο, Θεσσαλία και Μακεδονία σε συνδυασμό και μ’ εκείνη του τακτικού στρατού με αρχηγό το Σκαρλάτο Σούτσο, που εισέβαλε στη Θεσσαλία στις 21 Ιανουαρίου 1878, ασφαλώς προκάλεσε το ευνοϊκό υπέρ της Ελλάδας και των υποδούλων κλίμα.
Έτσι την 21η Ιανουαρίου ο τακτικός στρατός, υπό τον αντιστράτηγο Σκαρλάτο Σούτσο, πού ήταν συγκεντρωμένος στη Λαμία και αριθμούσε 25.000 άνδρες, πέρασε τη μεθόριο στον αυχένα Δερβέν Φούρκα και εισέβαλε στο τουρκικό έδαφος με κατεύθυνση της κυρίας φάλαγγας προς τον Δομοκό. Μέσα σε 2 ημέρες (22 Ιανουαρίου 1878) βρίσκεται χωρίς μεγάλες δυσκολίες, στο Δομοκό, όπου την επομένη έδωσε την πρώτη και τελευταία ατυχώς, νικηφόρο μάχη κατά τού Τουρκικού στρατού.
Οι Τούρκοι μετά την μάχη κατέφυγαν στο Φρούριο τού Δομοκού ενώ ο Σκαρλάτος Σούτσος κατέλαβε την προς τη Λάρισα οδό με σκοπό να καταλάβει στη συνέχεια τα οχυρά των διαβάσεων προς Τρίκαλα και Λάρισα. Αλλά τότε ακριβώς έγινε γνωστή στην Αθήνα η συνομολόγηση της γενικής ανακωχής στην Αδριανούπολη μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας».
Έτσι την 21η Ιανουαρίου ο τακτικός στρατός, υπό τον αντιστράτηγο Σκαρλάτο Σούτσο, πού ήταν συγκεντρωμένος στη Λαμία και αριθμούσε 25.000 άνδρες, πέρασε τη μεθόριο στον αυχένα Δερβέν Φούρκα και εισέβαλε στο τουρκικό έδαφος με κατεύθυνση της κυρίας φάλαγγας προς τον Δομοκό. Μέσα σε 2 ημέρες (22 Ιανουαρίου 1878) βρίσκεται χωρίς μεγάλες δυσκολίες, στο Δομοκό, όπου την επομένη έδωσε την πρώτη και τελευταία ατυχώς, νικηφόρο μάχη κατά τού Τουρκικού στρατού.
Οι Τούρκοι μετά την μάχη κατέφυγαν στο Φρούριο τού Δομοκού ενώ ο Σκαρλάτος Σούτσος κατέλαβε την προς τη Λάρισα οδό με σκοπό να καταλάβει στη συνέχεια τα οχυρά των διαβάσεων προς Τρίκαλα και Λάρισα. Αλλά τότε ακριβώς έγινε γνωστή στην Αθήνα η συνομολόγηση της γενικής ανακωχής στην Αδριανούπολη μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας».
Δημήτρης Β. Καρέλης
Απόσπασμα από το βιβλίο του «Η γη που γεννήθηκε ο Έλληνας: Η ιστορία της Βόρειας Φθιώτιδας και του Δομοκού»
Περισσότερα για το Δομοκό και τα χωριά της περιοχής στο βιβλίο του «Η γη που γεννήθηκε ο Έλληνας: Η ιστορία τηςΒόρειας Φθιώτιδας και του Δομοκού»).