Οι Γερμανοί, δεν ήταν ποτέ πραγματικοί φίλοι μας...

 Οι Γερμανοί, δεν ήταν ποτέ πραγματικοί φίλοι μας, γιατί ήταν φίλοι και σύμμαχοι των Τούρκων…

 Για όσους «πέφτουν από τα σύννεφα» για την συμπεριφορά της Γερμανίας προς την Ελλάδα, διαχρονικά, πρέπει να γνωρίζουν κάποια ελάχιστα πράγματα σχετικά με τις σχέσεις της με τους «καλούς μας γείτονες», τους Τούρκους.

Η αρχή έγινε με την υπογραφή συνθήκης ειρήνης και φιλίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με το Βασίλειο της Πρωσίας, το 1790.

Η «Ιερά Συμμαχία» των μεγάλων της Ευρώπης, της Αγγλίας, Γαλλίας, Πρωσσίας, Ρωσίας και της Αυστρίας είχε σταθερά εχθρική στάση και καταδίκαζε όλες τις απελευθερωτικές κινήσεις, όπως και την Ελληνική Επανάσταση του 1821, την οποία καταπολέμησε διαχρονικά, σθεναρά και με ότι μέσο διέθετε, ο Αυστριακός Πρίγκιπας Μέττερνιχ, μαζί με τους Γερμανούς συμμάχους του. Η Ελληνική Επανάσταση αφύπνισε τον προοδευτικό κόσμο της Δύσης και τελικά διέλυσε την Ιερά Συμμαχία.

Αργότερα όμως, στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα, την εποχή της αμφιλεγόμενης και αυταρχικής Βαυαροκρατίας (1833-1835), ερχόντουσαν στην Ελλάδα σχεδόν αποκλειστικά Γερμανοί, δηλαδή Βαυαροί και Πρώσοι, καθώς ο Όθων, θεωρούσε πως η καινούργια Αθήνα έπρεπε να δασκαλευτεί από το Μόναχο και να το μιμηθεί. Οι Βαυαροί και η τετραμελής Αντιβασιλεία, κυριάρχησαν σε όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής, του κρατικού και ιδίως του στρατιωτικού μηχανισμού…

Ο Γερμανός Φαλμεράϋερ, στη γνωστή ανθελληνική θεωρία του περί εξαφάνισης του ελληνικού γένους (1830-1835), πρέσβευε ότι «ούτε μία ρανίδα ελληνικού αίματος δεν ρέει στις φλέβες των Ελλήνων», καθώς σύμφωνα με τον ίδιο, οι ντόπιοι ελληνικοί πληθυσμοί είχαν, στο διάβα των αιώνων, αντικατασταθεί ή επιμειχθεί πλήρως με τους Σλάβους, πράγμα που διαψεύστηκε και καταρρίφθηκε μεθοδικά στη συνέχεια από Έλληνες και Ευρωπαίους επιστήμονες. Η αναληθής θεωρία του, ωστόσο, είχε απήχηση σε πολλούς ευρωπαϊκούς φορείς της εποχής του και όχι μόνο.

Στο Βερολίνο, τον Ιούνιο του 1880, στην Συνδιάσκεψη για την οριστική διευθέτηση του ελληνοτουρκικού ζητήματος και των μεταξύ Τουρκίας και Μαυροβουνίου διαφωνιών, ο Καγκελάριος Βίσμαρκ βρήκε την ευκαιρία να εκβιάσει τον Τρικούπη, απαιτώντας πριν από τη θετική ψήφο, να αποπληρώσει η Ελλάδα στη Γερμανία κάποια παλιά οθωνικά χρέη στη Βαυαρία, για να πάρει την υπογραφή του…

Ο 34ος Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Αμπντούλ Χαμίτ Β΄, φίλος και σύμμαχος της Γερμανίας, ανέπτυξε στενές στρατιωτικές σχέσεις με τη Γερμανία, κατά την περίοδο της διακυβέρνησής του (1876-1909).

Ένας Γερμανός (Πρώσος) στρατάρχης και συγγραφέας, ο Κόλμαρ Φράιχερ φον ντερ Γκολτς (1843-1916), γνωστός και ως Γκολτς Πασάς, υπήρξε ο μεγάλος αναδιοργανωτής του οθωμανικού στρατού πριν και κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, ενώ διεύθυνε την εκστρατεία εναντίον της Ελλάδας, λαμβάνοντας τον τίτλο του μεσίρη (στρατάρχη). Δημιούργησε επίσης τον πρώτο οθωμανικό τακτικό στρατό, εισάγοντας ευρωπαϊκούς στρατιωτικούς βαθμούς ιεραρχίας, αλλά και επιβάλλοντας ομοιόμορφες στολές αξιωματικών και οπλιτών, τους λεγόμενους «νιζάμηδες». Παράλληλα βέβαια είχε αρχίσει και ο ανάλογος στρατιωτικός εξοπλισμός της Τουρκίας, εκ μέρους της Γερμανίας, με όπλα τελευταίας τεχνολογίας.

Ο φον ντερ Γκόλτς πασάς, το 1897, είχε γράψει για τα στενά στο Σαραντάπορο της Λάρισας, ότι: «θα είναι μίαν ημέρα ο τάφος του ελληνικού στρατεύματος», ενώ κατά το 1910, μετά την ανακήρυξη του Συντάγματος της Τουρκίας, εκφράστηκε κατά των Ελλήνων που ζούσαν στην Τουρκία, ως «εκμεταλλευομένων τους Τούρκους». Στον Α' Π.Π. ήταν γενικός διοικητής των οθωμανικών δυνάμεων στο μέτωπο της Βαγδάτης.

Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους, ο Κάιζερ και η Γερμανική Αυτοκρατορία, παρά την φαινομενική της ουδετερότητα, υποστήριζε με θέρμη την ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, καθώς, στο πλαίσιο της πολιτικής «Drang nach Osten» (Ώθηση προς Ανατολάς) και μέσω μιας συστηματικής πολιτικής διείσδυσης, φιλοδοξούσε να μετατρέψει την Οθωμανική Αυτοκρατορία σε δική της de facto αποικία. Η τότε γερμανική πολιτική απέναντι στην Ελλάδα, υπαγορεύτηκε από την προοπτική ελέγχου των Βαλκανίων. Η Γερμανία, με βάση το κίνητρο της ουδετερότητας, προέτρεψε την ελληνική κυβέρνηση τον Οκτώβριο του 1912, να μην συμμετάσχει στον πόλεμο. Από την άλλη, η Τουρκία, εκτός του άλλου οπλισμού, αγόρασε τότε 4 νέα αντιτορπιλικά και 2 παλαιά θωρηκτά από τη Γερμανία...

Τον Αύγουστο του 1914 εξερράγη ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, στον οποίο μετείχε εκ των πρώτων και χωρίς δισταγμό η Τουρκία, στο πλευρό των Γερμανών. Τότε οι δυνάμεις της Αντάντ αποφάσισαν τον διαμελισμό της Τουρκίας σε περίπτωσιν νίκης των. Εκτός από τον δεσμό συμμαχίας κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Οθωμανική Αυτοκρατορία και η Γερμανία συνεργάστηκαν σε σημαντικές επενδύσεις όπως η κατασκευή του σιδηροδρόμου Κωνσταντινούπολης-Βαγδάτης εκείνη την εποχή.

Κατά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, η Ναζιστική Γερμανία και η Τουρκία, υπέγραψαν στις 18 Ιουνίου 1941 στην Άγκυρα, τη «Γερμανο–Τουρκική Συνθήκη Φιλίας», που ήταν στην ουσία ένα σύμφωνο μη επίθεσης.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι εμπορικές, οικονομικές και πολιτιστικές σχέσεις της Τουρκίας με την Ομοσπονδιακή Γερμανία συνεχίστηκαν έντονα. Στη δεκαετία του 1960, με την Εργατική Συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ Γερμανίας και Τουρκίας, πολλοί Τούρκοι πολίτες μετανάστευσαν στη Γερμανία για να εργαστούν.

Σήμερα, στη Γερμανία διαβιούν πάνω από τρία εκατομμύρια Τούρκων μεταναστών. Επί του παρόντος, υπάρχουν στη Γερμανία, 3 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, 16 μέλη του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου, 48 κρατικοί βουλευτές και 423 μέλη δημοτικού συμβουλίου, που είναι τουρκικής καταγωγής.

Η Τουρκία είναι σήμερα ένας από τους σπουδαιότερους οικονομικούς εταίρους της Γερμανίας. Οι γερμανικές επενδύσεις στην Τουρκία ανέρχονται σε αρκετά δισ. δολάρια, ενώ περίπου 7.500 γερμανικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην τουρκική επικράτεια και 80.000 περίπου γερμανοτουρκικές επιχειρήσεις λειτουργούν στην Γερμανία, με ετήσιο τζίρο περί τα 52 δισ. ευρώ, απασχολώντας σχεδόν 500.000 άτομα.

Μελανό σημείο στις διμερείς σχέσεις της Τουρκίας με τη Γερμανία, υπήρξε μια μικρή «προβληματική» περίοδος, που ξεκίνησε με την απόφαση της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Συνέλευσης να αναγνωρίσει στις 2 Ιουνίου 2016, ως γενοκτονία, τα γεγονότα εξόντωσης Αρμενίων πολιτών της Τουρκίας το 1915. Έκτοτε, έχει ουσιαστικά επιτευχθεί ο μέγιστος βαθμός εξομάλυνσης των σχέσεών τους, όπως ξεκάθαρα διαπιστώνουμε από την ευνοϊκότατη συμπεριφορά και στήριξη της Καγκελαρίου Μέρκελ προς την σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας και τις προκλητικές συμπεριφορές της.

Ας μην πέφτουμε λοιπόν απ’ τα σύννεφα, ας έχουμε μόνο τα μάτια μας και το μυαλό μας ανοιχτά.

 Δημήτρης Β. Καρέλης

Συγγραφέας – Αρθρογράφος -Πολιτισμολόγος,

Πτυχιούχος του τμήματος Σπουδών στον Ελληνικό Πολιτισμό

της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του ΕΑΠ.