Η λογοτεχνία τις έχει τοποθετήσει σε περίοπτη θέση, από τις «Γάτες της Κοπεγχάγης» του Tζέιμς Τζόις και τον «Μαύρο γάτο» του Εντγκαρ Αλαν Πόε μέχρι τις «Γάτες» της Πατρίσια Χάισμιθ και το «Εγχειρίδιο πρακτικής γατικής του γερο-Πόσουμ» του Τ. Σ. Ελιοτ. Το θέατρο τις έχει τιμήσει, μεταξύ άλλων, με το μιούζικαλ «Cats» του Αντριου Λόιντ Βέμπερ, που μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο. Η μουσική έχει αποδείξει την αγάπη που τους έχει με πολλά τραγούδια, σε διάφορες γλώσσες. Οι εικαστικές τέχνες, επίσης. Θυμηθείτε τον Βρετανό Λούις Γουέιν και τις παράξενες, σουρεαλιστικές γάτες που ζωγράφιζε σε όλη του τη ζωή, δίνοντας ταυτόχρονα μάχη με την ψυχική ασθένεια. Αλλά και τον συμπατριώτη του εικονογράφο Ρόναλντ Σιρλ, που λάτρεψε τις γάτες και αποτύπωσε στα έργα του τον πολύπλοκο ψυχισμό τους, με τρυφερότητα και χιούμορ.
Το νήμα αυτής της εικαστικής παράδοσης φαίνεται να πιάνει η ζωγράφος, σκηνογράφος και ενδυματολόγος Σοφία Λαμνάτου στη νέα της έκθεση, «Σονάτα για γάτες», που εγκαινιάζεται στις 10 Οκτωβρίου στον πολυχώρο Αmalias 36. Πρόκειται για μια σειρά έργων που αποτυπώνουν μέσα από τα γεμάτα χρώματα και σχήματα μοτίβα την ομορφιά και την απόμακρη γοητεία των αγαπημένων της/μας αιλουροειδών. Το πονηρό βλέμμα της γάτας του κήπου, το ράθυμο γουργούρισμα κάτω από τον ήλιο, το κρυφτό μέσα στις φυλλωσιές, η χαλάρωση στη θαλπωρή του καναπέ – όλα αποτυπώνονται μέσα από το τρυφερό βλέμμα της καλλιτέχνιδας, αποδίδοντας και παράλληλα υμνώντας το ανήσυχο πνεύμα, τον ανεξάρτητο χαρακτήρα και τον πλούσιο συναισθηματικό κόσμο αυτών των τετράποδων.
Μια ολόκληρη έκθεση 28 έργων για τις γάτες, λοιπόν. «Ναι. Γιατί όχι;» απαντά η δημιουργός αυτού του πολύχρωμου… γατόκοσμου. «Είχα την τύχη να γεννηθώ σε ένα μεγάλο περιβόλι. Στην Αττική. Γύρω μου όλα τα ζώα. Αγελάδες, άλογα, γουρουνάκια, σκυλιά, κότες, γάτες. Μπροστά από το παράθυρό μου περνούσαν κοπάδια από πρόβατα και κατσίκια. Οι γονείς μου με έμαθαν να τα αγαπάω. Ιδίως τις γάτες. Μ’ αυτές μεγάλωσα. Πάντα ήταν η παρέα μου. Πάντα με ηρεμούσαν με το γουργουρητό τους. Με συντρόφευαν στον ύπνο, με έκαναν να γελάω με τα παιχνίδια τους, μου έδιναν στιγμές απέραντης γαλήνης. Εκείνες μου έμαθαν να βλέπω τα χρώματα της ψυχής τους. Τους χρωστούσα, λοιπόν, την έκθεση αυτή».
Οι γάτες, όπως λέει η Σοφία Λαμνάτου, δεν έχουν λείψει ποτέ από το σπίτι της. «Οταν φεύγει από τη ζωή μία, είναι αλήθεια πως χρειάζομαι καιρό μέχρι να συνέλθω. Αλλά μετά, μόλις δω στον δρόμο κάποιο μικρούλι που έχει ανάγκη, το παίρνω αμέσως, χωρίς δεύτερη σκέψη. Και ξανά από την αρχή. Με την ίδια αγάπη, με τα ίδια χάδια». Τι κερδίζει από τη συμβίωση με τα ζώα, πέρα από την έμπνευση για τη ζωγραφική της; «Κατ’ αρχάς μια πολύτιμη συντροφιά. Κι έπειτα μια απερίγραπτη γαλήνη. Πώς να σας το πω; Είναι σαν να γεμίζει η ψυχή μου με αγάπη».
Τασούλα Επτακοίλη